Samsun

Genel Bilgiler

Samsun’un doğusunda, Samsun Trabzon Karayolu’nun 13. km’sinde, Karadeniz’e kıyısı olan yeni ilçelerden biri Tekkeköy. Doğusunda Çarşamba yer alıyor. Samsun’dan Tekkeköy’e her an araç bulunuyor. Tekkeköy’ün yaklaşık nüfusu 49.000 ve bu nüfusun yarısı merkezde, yarısı da köylerde yaşıyor. İlçe topraklarının üçte birini de Çarşamba ovasının devamı oluşturuyor. Oldukça verimli topraklar bunlar ve tütüncülükten, mısır ve sebzeciliğe kadar tarımın her türü yapılıyor.

Tekkeköy’e doğru yol alırken: Kutlukent
Tekkeköy’e doğru yol alırken önce Kutlukent sapağından içeri girip Kirazlık deresinin yanından Altınkaya Mahallesi’ne tırmanılıyor. Virajlı bir yol. Burada yaşayan halkın büyük bölümü mübadil. Yolun solunda eski bir taş kilise karşınıza çıkıyor.

Keltepe Kilisesi. Kubbesinin bir bölümü yıkılmış. Restorasyon yapılmasını bekliyor. Samsun ayaklarınızın altında burada. Kiliseyi ziyaret ettikten sonra yine aynı yoldan anayola inmekte fayda var, zira daha ileride ilginç bir şey yok.

Tekkeköy’ün merkezi
Tekkeköy’ün merkezinde Hükümet Konağı ile Belediye Binası komşu. Konağın önünde bir de Atatürk heykeli yer alıyor.

Çakmak Barajı
Samsun’da bulunan barajlardan, sadece Çakmak Barajı’ndan içme ve kullanma suyu olarak yararlanılıyor. Barajdan, cazibeyle gelen su, arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra şehre dağıtılıyor. Samsun’da 2035 yılına kadar yetecek su kapasitesi mevcut. Samsun, içme suyu kalitesi bakımından bölge genelinde 1. sırada, Türkiye genelinde ise, ilk 10 il arasında yer alıyor.

Tekkeköy Mutfağından
Kazlı pilav, etli yufka, kıymalı börek, fırın kebabı yaygın olarak yapılıyor. Ayrıca bölge denizinin bereketli balığı hamsiden yapılan hamsi tava, hamsili pilav, hamsili ekmek, kiremitte hamsi gibi yemekler de çok sık yapılan yemekler arasındadır.

Coğrafi Konum

Samsun-Ordu Karayolunun 13km.’sinde güneye doğru 1km.içeride yer alan Tekkeköy Samsun iline bağlı bir ilçedir.

Tekkeköy deresinin kılı ovasına açıldığı kesimde kurulmuştur. İlçe topraklarının üçte birini Çarşamba ovasının devamı oluşturur.

İlçenin doğusunda ve güneyinde Çarşamba, batısında Samsun merkez ilçe,kuzeyinde Karadeniz, güney batısında Asarcık yer almaktadır.

Tarih

Tekkeköy ve civarında yapılan araştırmalar sonucunda paleolitik dönemden itibaren yerleşimin var olduğu öğrenilmiştir. Tekkeköy’ ün güneyinde yer alan bu yerleşimin tarihi M.Ö. 600.000-10.000 ‘li yıllara dayanmaktadır.

İlçedeki araştırmalarda Hitit dönemine ait katmanlara rastlanmıştır. Frigler ‘e ait kalıntılar da bulunmuştur.

Yöre M.Ö. 3.yy ortalarında Pontus devletinin sınırları içine girmiş, daha sonra sırasıyla Roma, Bizans ve Anadolu Selçuklu devletinin eline geçmiştir.

Selçuklular Anadolu’ya yerleşmeye başladığı zaman Bizans devletinin egemenliği altında olan yöreyi Türklere ve İslamiyet e açmak için, bölgenin önemini de dikkate alarak büyük Türk velisi Şeyh Zeynüddin’i buraya göndermiş ve bir tekke kurdurmuşlardır. Tahminen 1250-1330 yılları arasında yaşayan Şeyh Zeynüddin Kurduğu tekkede yolcuları, düşkünleri, fakir fukarayı kazan kurarak doyurmuştur. TEKKEKÖY adının buradan geldiği söylenmektedir.

1399’da Tekkeköy Osmanlı egemenliğine girmiştir. 1402 Ankara savaşından sonra Kubat oğullarının eline geçmiştir.1419’da çelebi Mehmet Tekkeköy’ü tekrar Osmanlı topraklarına katmıştır.

Osmanlılar döneminde burada Türkler ve Bizans döneminden kalma Rum halkı barış içerisinde yaşamışlardır. Ancak I.Dünya savaşı sırasında Türk ve Rum halkı arasındaki barış bozulmuştur. Kurtuluş savaşı sonrasında yapılan Lozan antlaşması gereği buradaki Rum halkı Batı Trakya Türkleriyle yer değiştirmiştir.

Ekonomi

Önemli gelir kaynakları arasında tarım ve hayvancılık yer alır. İlce topraklarının üçte biri Yeşilırmak’ın biriktirdiği verimli delta ovasının devamı olup, sulu tarıma elverişlidir. tütün en büyük gelir kaynağıdır.

İlçede yetiştirilen karalahana, marul ve diğer sebze türleri ilçede, Samsun halinde ve İstanbul’a sevk edilerek satılır.

İlçede 1944 yılında kurulan Gelemen Devlet Üretme Çiftliğinde yer almaktadır. Karadeniz bölgesinin kaliteli tohumluk ve yem ihtiyacını karşılamak amacıyla 46 bin dönümlük araziye kurulmuştur. Ayrıca bölgede teknik tarımı öğretmek ve arıcılığı geliştirmekte amaçları arasındadır. Çiftlikte meyvecilik ve fidancılık da oldukça gelişmiştir. Kümes hayvancılığı alanında da üretim yapılmaktadır. Birde tarım aletleri ve makineleri tamirinin yapıldığı atölyeleri vardır.

İlçe sınırları içerisinde yer alan Karadeniz Bakır İşletmeleri, Azot Fabrikası, Kutlu kent yöresindeki Sanayi ve organize Sanayi Bölgeleri ilçenin ekonomik alanda gelişmiş olduğunu göstermektedir. Tekkeköy, Çarşamba ilçeleri arasında yapılan ve 1999 yılında faaliyete geçen Havaalanı ilçeye hareketlilik kazandırmıştır.

Turizm

TEKKEKÖY ÖREN YERİ Hitit ve ilk Tunç Çağı dönemlerine ait buluntular ele geçmiştir. Bu buluntulardan; Çarkta çekilmiş deve tüyü, al renkli keramikler çoğunluktadır.

Burada bulunan mezarların ilk Tunç çağına ait olduğu saptanmıştır. Gömütlerin yanında keramik, bıçak, kama gibi gereçlerin bırakıldığı görülmüştür. Siyah üzerine ak boyayla yapılmış geometrik desenlerle süslü, dişli, yivli bezemeli kapların yanında, kabartma insan yüzlü vazolar ilgi çekici buluntulardır.

Bu mezarlardan çıkan eşyaların Anadolu da bir benzerine daha rastlanmadığı belirtilmektedir.

Tekkeköy Mağaraları: Kalkolitik dönemi sergileyen yerleşim yerleridir. Bu mağaralar doğal oluşmuş ufak mağaraların genişletilerek ve oyularak iskan edilmesi sonucu meydana gelmiştir.Ana kayanın işlenmesiyle oluşturulmuş sarnıç, burç, depo, yol ve merdiven gibi eserler de yer almaktadır. Önceleri denizin mağaraların hemen yanında başladığı, hatta mağaralardaki bazı şekillerden buralara gemilerin bağlandığı daha sonra ise Yeşilırmak’ın getirdiği alüvyonlu topraklarla kıyının dolarak denizin yaklaşık 4 km. uzaklaştığı tahmin edilmektedir. Burada Roma ve Bizans dönemine ait Kilise, Çeşme ve köprü kalıntılarına da rastlanmaktadır.

Şeyh Yusuf Zeynüddin camii ve Türbesi: Şeyh Yusuf Zeynüddin, Anadolu Selçuklu devleti zamanında yaşamış büyük islam velisidir.Gavs-ıAzam Şeyh Abdülkadir-i Ceylani hazretlerinin torunudur. Camii kendisi tarafından 1285 yılında yapılmıştır. Türbesi ise caminin bahçesinde yer almaktadır.

Çınaralan Köyü camii: Bugün sadace kuzey cephesi ayakta olan bir kiliseden camiye çevrilmiştir.

Yel değirmeni: Kutkent-Çırakman mahallesinde kendi adı ile anılan ve rüzgarı çok olan tepeye 1905 yılında Rusya’ya çalışmaya giden Rum halk tarafından yapılmıştır.

Kemerli çeşme: Kutlukent-Çırakman mahallesindedir.Halen kullanılmaktadır.

Altınkaya Kilisesi: Kutlukent - Altınkaya mevkiindedir.

Altı Pencere(Kaya Mağaraları): Kutlu kent-merkez mahallede yarık kaya mevkiindedir. Sarp kayalar üzerindedir.

Gezi ve Mesire Yerleri
İlçede Gelemen mevkiinde yer alan Costal ormanları, Karadeniz’de ender kalmış kıyı ormanına güzel bir örnektir. Burası Samsun ilindeki doğal değeri yüksek alanlardan biri olarak belirlenmiştir.
Costal mevkii doğal plajı özelliği taşımaktadır. Kıyıdaki Hacı Osman korusu ve içeriye girildikçe yüksekliği 700-800 m. civarında olan Kapaklı Pınar tepesi, Kıran tepe, Azman tepesi, sahile yakın Asarağaç Tepesi piknik ve mesire yeri olarak uygun mekanlardır.
Tekkeköy deresi vadisi doğa ile baş başa kalmak isteyen insanlar için en uygun yerlerden birisidir. Tekkeköy mağaraları ise özellikle gün batımında ilginç görüntüler oluşturmaktadır.
Kutlukent - Asarağaç Mahallesi Tuzla mevkiinde 50 dekarlık ormanlık arazi piknik ve doğa yürüyüşlerine hazırlanmaktadır.